Pepernoten (uit: Nieuwe welervarene Utrechtsche keukenmeid, 1771)
Pepernoten, hoe te maken
Neem half bloem en half suiker, en wat gestoote kaneel, nootemuskaat, cubeben, cardemom, anys of karweizaat en wat heel fijn gesnipperde sukadeschil; kneed dit met eijeren tot een stevigen deeg, en maakt er stukjes als kleine hazelnootjes van, en laatze bakken.
voor een bakplaat vol
ingrediënten
175 g bloem
150 g suiker
1 tl kaneel
½ tl nootmuskaat
¼ tl zwarte peper
½ tl kardemom
½ tl anijs
snufje zout
2 el sukade, fijngesneden (optioneel)
2 eieren (L)
Bereiding
Verwarm de oven voor tot 180 °C. Bekleed een bakplaat met bakpapier.
Meng in een kom de bloem met de suiker, specerijen, zout en desgewenst sukade. Voeg de eieren toe. Mix met een handmixer met kneedhaken tot een taai, stevig deeg.
Schep met behulp van twee theelepels hoopjes deeg ter grootte van een hazelnoot op de bakplaat. Breng met je vingers de pepernoten in model en strijk de bovenkant glad.
Bak de pepernoten 15 minuten tot ze goudbruin en knapperig zijn. Het klopt dat ze eruit zien als kruidnoten. Als je ze proeft, zul je echter ontdekken dat de structuur en smaak meer lijkt op die van pepernoten.
Meer over dit recept
Volgens culinair historicus Lizet Kruyff is dit recept voor pepernoten het oudst bekende recept. (AD koken & eten, 13/10/2019) Hetzelfde recept met dezelfde tekst, maar in een iets andere spelling staat ook in de 14e druk van Aaltje uit 1867.
Het recept voor pepernoten is in al die eeuwen nauwelijks veranderd. Zowel het recept voor deze pepernoten als voor moderne pepernoten heeft als basis bloem, specerijen en ei. Alleen de suiker van toen is vervangen door honing en stroop.
Meer historische recepten
Heb je de smaak te pakken en zou je meer historische bakrecepten willen bereiden? Dat kan! Er zijn verschillende mogelijkheden. In mijn nieuwste boek, Het Nederlandse koekjesboek vind je, zoals eerder vermeld, 38 recepten voor koekjes. Het Nederlandse koekjesboek is te koop of te bestellen bij iedere boekhandel, bijvoorbeeld bij boekhandel Van Noord in Amsterdam-Noord.
Elders op deze website staan meer recepten voor koekjes, bijvoorbeeld voor suykerwaeffelen, evenveeltjes en Haarlemmer halletjes. Ook heb ik recepten voor suiker- en tarwevrije historische koekjes geplaatst, onder andere voor koekjens bij de thee en evenveeltjes.